10 نشانه ذهنیت قربانی

• مترجم: فاطمه غلامرضازاده
• (همکار بخش آموزش مدرسه تعالی)

ما اغلب اصطلاح “ذهنیت قربانی” را شنیده ایم . روانشناسان این اصطلاح را درباره  فردی به کار می‌برند که نیازی بی وقفه به احساس مورد آزار و اذیت قرار گرفتن دارد. او این ذهنیت را برای جلب توجه دیگران یا اجتناب از مسئولیتهای خود به کار می‌برد.

چنین فردی همیشه از اینکه زندگی‌اش درست پیش نمی‌رود و همه چیز در حال فروپاشی است، شکایت دارد و طوری رفتار می‌کند که انگار نمی تواند کاری در این مورد انجام دهد. او حتی برای خرابکاری تلاش می کند زیرا احساس می کند لایق چیزهای خوب در زندگی نیست.

همه ما کسی را می شناسیم که ترجیح می دهد گریه کند و شکایت کند تا اینکه کاری در مورد وضعیت خود انجام دهد. افرادی که ذهنیت قربانی دارند تمایل دارند خود را قربانی نشان دهند تا حس همدردی دیگران را به خود جلب کنند. آنها به جای اینکه مسائل را آگاهانه به دست بگیرند و اصلاح کنند، در شک و تردید و خودگویی منفی غرق می شوند.

ذهنیت قربانی حول سه باور اصلی بنا شده است:

• سرنوشت شما تجربه اتفاقات بد است
• این اتفاقات بدی که در حال رخ دادن است به دلیل یک موقعیت یا شخص رخ می دهد
• تلاش برای تغییر این رویدادهای منفی هیچ فایده ای ندارد. آنها قرار است اتفاق بیفتند و هرگونه تلاش برای جلوگیری، تغییر یا اجتناب از آنها ثمری ندارد.

این باورها درست نیست و افراد می توانند با کمی تلاش و تصمیم گیری آنها را کنار بگذارند. در اینجا به برخی از ویژگی های شخصیتی که در افراد با ذهنیت قربانی دیده می شود، اشاره می‌کنیم.

10 نشانه ذهنیت قربانی

1. به راحتی تسلیم شرایط می‌شوند.

افرادی که ذهنیت قربانی دارند، دائم کار نکردن خود را توجیه می‌کنند و قبل از شروع هر کاری بهانه می آورند. آنها حتی قبل از شروع تسلیم می شوند. آنها تمایل دارند به راحتی و بدون هیچ اقدامی تسلیم شرایط شوند.

برای آنها تسلیم شدن آسانتر از تلاش برای فکر کردن و رسیدن به راه حلی برای مشکل موجود است. تلاش کردن برای چیزی که تصور می‌کنند به نتیجه نمی رسد، هیچ لذتی برایشان ندارد. این افراد به جای اینکه سخت کار کنند تا به خواسته‌های خود برسند، ترجیح می‌دهند اصلا کاری نکنند.

2. دائماً گرفتار شک و تردید به خود هستند

این نشانه نسبتاً مهم افرادی است که از ذهنیت قربانی رنج می برند. آنها خودشان را باور ندارند و بنابراین ایده های شگفت انگیزی که به ذهنشان می رسد را دنبال نمی کنند.

آنها تمایل دارند هر قدم مثبتی را به تعویق بیندازند، بهانه بیاورند، و راه فرار یا راهی برای دور زدن آن بیابند، نه اینکه سخت تلاش کنند تا به نتیجه برسند. شک به خود نیز زمانی اجتناب ناپذیر می شود که آنها باورهایی مانند “من به اندازه کافی باهوش نیستم”، “آنها مرا آنطور که هستم دوست نخواهند داشت” یا “من لایق موفقیت نیستم” دارند. شک و تردید به خود آنها را کنترل می کند.

3. اجازه می‌دهند دیگران زندگی آنها را کنترل کنند

به دیگران اجازه می دهند زندگی آنها را کنترل کنند زیرا احساس می کنند دیگران بیشتر در مورد آنها و آنچه برای آنها خوب است می دانند. اتخاذ تصمیمات زندگی بر اساس نظر دیگران یک راه بسیار ناسالم برای زندگی است. به این ترتیب آنها می‌توانند وقتی همه چیز اشتباه می‌شود مسئولیتی را بر عهده نگیرند و همیشه دیگران را به خاطر مشکلات خود مقصر بدانند.

اگر به شخص دیگری اجازه دهید تصمیم بگیرد که در زندگی خود چه کاری باید انجام دهید و چه کاری را نباید انجام دهید، اشتباه بزرگی مرتکب شده اید. اجازه دادن به دیگران برای کنترل زندگی شما و تصمیم گیری شما یک راه مطمئن برای ناراضی بودن است.

 4. دچار خودگویی منفی و خودخرابکاری هستند

در درون افرادی که از ذهنیت قربانی رنج می برند، یک منتقد درونی بسیار خشن وجود دارد که باعث می شود بارها و بارها خودخرابکاری کنند. این باعث می شود که آنها همیشه حس کنند که“به اندازه کافی خوب نیستند” . آنها همچنان درگیر خودگویی های منفی هستند و دائم به خود می‌گویند «همه اتفاقات بد برای من می افتد»، «من واقعاً نمی توانم کاری در مورد این اتفاقات انجام دهم، پس چرا ناراحت باشم؟» یا «هیچکس به من اهمیت نمی دهد»

خودگویی منفی می‌تواند به توانایی فرد برای انعطاف‌پذیری آسیب وارد کند و باعث ‌شود که رویارویی با چالش‌های زندگی و بهبودی آنها سخت‌تر شود. اعتیاد به خودخرابکاری همیشه گزینه راحت تر و آسان تری به نظر می رسد، و این دقیقا همان چیزی است که فرد با ذهنیت قربانی برای زنده ماندن از آن تغذیه می کند.

5. تلاش می‌کنند به بهای فدا کردن خوشبختی خودشان همه را راضی نگه دارند.

آنها می دوند و سعی می کنند همه را به قیمت خوشبختی و رفاه خودشان راضی کنند. آنها می خواهند وسط یک بحران باشند تا بتوانند نجات پیدا کنند. سپس بدبختی خود را به گردن دیگران می اندازند، چون به جای توجه به نیازهای خود، مشغول توجه به نیازهای دیگران بودند.

در نهایت وقتی همه چیز به سمت نامطلوبی پیش می رود، دیگران را به خاطر مشکلات و بدبختی های خود سرزنش می کنند. در تمام این مدت آنها از پذیرش این واقعیت که مسئول زندگی خود هستند، امتناع می ورزند. این یکی از مهم‌ترین نشانه های افراد با ذهنیت قربانی است.

6.  به خاطر نداشتن “زندگی شاد” همیشه ناراحت و رنجیده خاطر هستند.

اگر می خواهید التیام پیدا کنید، وقت آن رسیده است که به درون خود گوش دهید و عادات و الگوهای فکری خود را بررسی کنید. ذهنیت قربانی می تواند زندگی شما را خراب کند. اجازه ندهید این ذهنیت بر زندگی شما تأثیر بگذارد

این افراد به دلیل ترس دائمی از تنها ماندن، در نهایت شادی و احترام خود را به خطر می اندازند، فقط برای اینکه بتوانند افراد خاصی را در زندگی خود داشته باشند. تمرکز اصلی آنها بر این است که مردم را خشنودتر کنند و آنچه که دیگران می‌خواهند باشند، به جای اینکه بفهمند از درون واقعاً چه کسی هستند.

همانطور که انتظار می رود، وقتی همه چیز به هم می ریزد و دیگران این افراد را رها می کنند، در نهایت احساس تلخی و رنجش می کنند و کنترلی بر زندگی خود ندارند. نشانه نهایی ذهنیت قربانی، تکیه بر دیگران برای شاد کردن آنهاست به جای اینکه خودشان اسباب خوشحالی خود را فراهم کنند. از آنجایی که آنها هرگز روی تحقق خود تمرکز نمی کنند، در نهایت بارها و بارها آسیب دیده و ناامید می شوند.

7. همیشه بهانه‌ای برای ماندن در منطقه امن خود دارند.

آن‌ها در منطقه امن خود باقی می‌مانند و  بهانه‌های زیادی برای این کار می‌آورند. به این ترتیب آنها در نهایت شادی خود را خراب می کنند و در ذهنیت قربانی باقی می مانند. آنها از طرد شدن، و شکست می ترسند و همیشه از ترس قضاوت شدن در منطقه راحتی خود می‌مانند. آنها بهانه می آورند تا از احساس همیشگی خود مبنی بر اینکه به اندازه کافی خوب نیستند اجتناب کنند.

این در نهایت تضمین می کند که آنها هرگز به اهداف خود در زندگی نمی رسند، و زمانی که این اتفاق می افتد، آنها حتی بیشتر احساس ناراحتی می کنند. و دقیقاً به همین ترتیب، چرخه معیوب ادامه می یابد.

8.  به منظور مقابله با احساسات منفی دچار رفتارهای خود ویرانگر می‌شوند.

آنها می‌خواهند زمانی که احساس خوبی نسبت به خود ندارند به یک تسکین فوری برسند. بنابراین سعی می کنند با درگیر شدن در رفتارهای خودویرانگر مانند اعتیاد، روابط سمی و تصمیم گیری بد، احساس بهتری داشته باشند.

آنها در نهایت خود را از نظر ذهنی و عاطفی تخریب می کنند تا بتوانند از افکار و احساسات ناخواسته که در ذهنشان می چرخد ​​فرار کنند

9. مدام خود را سرزنش می کنند

وقتی برای رسیدن به هدفی تصمیم می گیرند و به نتیجه مطلوب نمی رسند، فکر می کنند که به اندازه کافی خوب نیستند. شکست چیزی است که آنها را به وحشت می اندازد، و بنابراین با هر شکست کوچکی زمین می خورند و از بلند شدن خودداری می کنند.

آنها با سرزنش خود به خود حمله می کنند و زمانی که همه چیز اشتباه می شود خود را مجازات می کنند. وقتی همه چیز درست پیش نمی‌رود، سریع تقصیر را به گردن دیگران می‌اندازند، اما در اعماق درون، در واقع خودشان را سرزنش می‌کنند.

10. از نظر آنها همیشه تقصیر دیگران است

یک فرد با ذهنیت قربانی ، همیشه تقصیر را گردن دیگران می‌اندازد. به این دلیل که مسئولیت پذیری ندارند و وقتی همه چیز اشتباه می شود دیگران را سرزنش می کنند. از آنجایی که آنها همیشه مسئولیت های خود را به دیگری واگذار می کنند، در نهایت وقتی همه چیز طبق برنامه پیش نمی رود، تقصیر طرف مقابل می شود.

حتی اگر به آنها شواهدی نشان دهید که خودشان مسئول اتفاقی هستند، آنها به شدت با شما مخالفت کرده و سعی می کنند شما را متقاعد کنند. آنها از نظر ذهنی به اندازه کافی قوی نیستند که مفهوم مسئولیت پذیری را درک کنند

چگونه فردی می تواند از ذهنیت قربانی خود خلاص شود؟

اگر شما هم دچار ذهنیت قربانی هستید، احتمالاً از خود می‌پرسید که چگونه باید آن را برطرف کنید. آیا استراتژی هایی وجود دارد که بتواند به شما در مقابله با این ذهنیت کمک کند؟ اگر می خواهید دیگر احساس قربانی بودن نکنید، باید مسئولیت اعمال خود را بپذیرید. و از سرزنش دیگران یا شرایط به خاطر اینکه کارها مطابق با میل شما پیش نمی‌رود، دست بردارید. با فرار از احساس خوب نبودنتان همیشه شما در این چرخه معیوب گیر می‌کنید.

اگر می خواهید التیام پیدا کنید، وقت آن رسیده است که به درون خود گوش دهید و عادات و الگوهای فکری خود را بررسی کنید. ذهنیت قربانی می تواند زندگی شما را خراب کند .

می توانید یاد بگیرید که الگوهای فکری خود را تغییر دهید. در اینجا کارهایی هست که می توانید انجام دهید:

• مراجعه به یک درمانگر یا مشاور
• تمرین ذهن‌آگاهی و مدیتیشن
• مشاوره با دوستان و خانواده قابل اعتماد
• تمرین قدردانی
• بررسی افکار و باورهای منفی خود و پرسیدن اینکه چرا باعث رنج شما می شوند
• توجه به خودگویی‌های منفی
• تشویق کارهای خوبی که انجام می‌دهید، و برجسته کردن دستاوردهایتان،
• کار کردن روی شفقت به خود
• برنامه‌ریزی برای رسیدن به اهداف خود
• خواندن کتاب های خودیاری

داشتن ذهنیت قربانی می تواند مشکل‌ساز باشد، زیرا با توانایی های شما برای رشد فردی مقابله می کند. درک این نکته مهم است که فقط شما می توانید طرز فکرتان را در مورد خودتان تغییر دهید.

لحظه ای که شروع به باور خود کنید و به توانایی های خود اطمینان داشته باشید، نه تنها شادتر خواهید بود، بلکه به آرامی از اینکه همیشه خود را یک قربانی بدانید دور خواهید شد.